Inhoud

• Wat is bijholteontsteking?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Bijholteontsteking

Wat is bijholteontsteking?

De neusbijholten zitten links en rechts van uw neus in het bot van uw bovenkaak (kaakholte) en voorhoofd (voorhoofdholte).
De bovenkant van de kaakholten grenst aan de oogkas. Vlak onder de kaakholten beginnen de tandwortels van het bovengebit.
Alle bijholten staan via een kleine opening in verbinding met de neus-keelholte. De neus-keelholte en de bijholten zijn bekleed met slijmvlies.

Bij elke verkoudheid zijn het slijmvlies van de neus-keelholte en het slijmvlies van de bijholten ontstoken. U heeft een bijholteontsteking wanneer u bij verkoudheidsklachten (lopende, snotterige of verstopte neus) óók minder ruikt of pijn/druk voelt in uw gezicht.

Verkoudheid wordt meestal veroorzaakt door een virus, soms door een bacterie. Zij geven een slijmvliesontsteking waardoor het slijmvlies opzwelt en veel slijm (snot) gaat produceren.

Door de slijmvlieszwelling en het snot kan de opening tussen bijholten en neus-keelholte dicht gaan zitten. Het snot wordt dikker en kan er niet of nauwelijks meer uitlopen. Het wordt als het ware te vol in de bijholte. Hierdoor kunt u druk of pijn voelen.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

• Stop met roken. Roken irriteert de slijmvliezen en vertraagt de genezing.
• Stomen kan de klachten verminderen. Bijvoorbeeld 3 keer per dag, gedurende een kwartier boven een kom warm water. Pas op voor verbranding door te hete stoom of door het omstoten van een kom heet water.
• Laat de temperatuur van het water niet boven de 60 graden Celsius komen.
• Jonge kinderen mogen niet stomen, omdat zij extra risico lopen op verbranding. 
• Iets in het water doen (zoals zout of menthol) heeft geen zin. Bij kinderen onder de 2 jaar mag u sowieso geen menthol gebruiken.
• Stomen kan ook in de badkamer of douche door de warmwaterkraan open te draaien en de stoom die in de ruimte ontstaat voorzichtig in te ademen. Stoom niet bij een speciale keukenkraan met kokend water. Het gevaar van verbranding is dan erg groot.
• Het druppelen of sprayen van zout water in de neus kan de klachten verminderen.
• De zoutoplossing kunt u kant-en-klaar (als druppels of spray) kopen bij de drogist of apotheek. Dat is wel zo gemakkelijk en u heeft er meteen een druppelaar (pipet) of spraydop bij. De kant-en-klare zoutoplossing mag u ook aan jonge kinderen geven (dus ook aan baby’s en kinderen onder de 2 jaar, al vinden die het druppelen of sprayen vaak niet prettig).
• U kunt de zoutoplossing ook zelf maken, voor volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar. Strooi hiervoor 9 gram keukenzout in 1 liter lauw water. Gebruik een schone weegschaal en een schone, uitgekookte fles. U kunt een paar keer per dag (of zo vaak u prettig vindt) druppelen of opsnuiven. Gebruik de zelfgemaakte zoutoplossing liever niet bij kinderen onder de 6 jaar.

Stomen of gebruik van een zoutoplossing zorgt er niet voor dat u sneller herstelt.

Het is onduidelijk of snuiten of ophalen van de neus beter is. Als u de neus hard snuit blaast u het snot ook naar de bijholten.

 

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Bel uw huisartsenpraktijk in deze situaties:

• U bent erg ziek (koorts en tot niets in staat).
• U heeft langer dan 5 dagen koorts.
• U krijgt opnieuw koorts na een aantal koortsvrije dagen.
• De klachten van de bijholteontsteking zijn in 2 weken nog niet verminderd.
• U krijgt ernstige hoofdpijn.
• U bent misselijk en geeft over.
• U wordt suf.
• U krijgt klachten aan 1 oog:
  • De oogleden worden dik of rood.
  • Uw oog doet pijn, wordt dik en puilt uit.
  • U ziet plotseling minder goed of dubbel.
• U heeft een zwelling op het voorhoofd.

Bij deze extra ziekteverschijnselen kunnen antibiotica soms wel nodig zijn.

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Decongestiva in de neus 
Decongestiva zijn middelen die de bloedvaatjes in het neusslijmvlies vernauwen. Hierdoor slinkt het neusslijmvlies, waardoor de verbinding met de bijholtes weer opengaat en het pus en vocht weg kunnen lopen uit de bijholtes. Hierdoor neemt de druk in uw voorhoofd en rond de ogen af. Voorbeelden zijn oxymetazoline en xylometazoline.

Natriumchloride in de neus
Druppels of neusspray met natriumchloride verdunnen ingedikt slijm. Hierdoor loopt het slijm makkelijker weg en wordt enige verlichting gegeven bij een bijholteontsteking.

Koortsverlagende pijnstillers
Paracetamol werkt zowel koortsverlagend als pijnstillend, zodat de pijn rond de ogen en het voorhoofd zal verminderen. Soms wordt coffeïne toegevoegd, omdat het mogelijk het pijnstillende effect versterkt en opwekkend werkt. Voorbeelden zijn paracetamol, paracetamol in combinatie met coffeïne, propyfenazon in combinatie met paracetamol en coffeïne.

Ontstekingsremmende pijnstillers
Ontstekingsremmende pijnstillers, ook wel NSAID`s genoemd, werken pijnstillend en ontstekingsremmend. De pijn rond de ogen en voorhoofd zal verminderen. Voorbeelden zijn acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, ibuprofen en ketoprofen,

Antibacteriële middelen
Antibacteriële middelen werken tegen infecties veroorzaakt door bacteriën. Ze zijn meestal niet nodig bij een bijholteontsteking, omdat de ontsteking meestal door een virus wordt veroorzaakt.

Antibacteriële middelen kunnen alleen worden gebruikt wanneer de bijholteontsteking wordt veroorzaakt door een bacterie. Voorbeelden zijn:

• Penicilline-antibiotica, zoals amoxicilline en amoxicilline in combinatie met clavulaanzuur.
• Tetracycline-antibiotica, zoals doxycycline.
• Chinolon-antibiotica, zoals ciprofloxacine en ofloxacine.
• Antibiotica van het sulfonamide-type, zoals sulfamethoxazol in combinatie met trimethoprim.
• Macrolide-antibiotica worden alleen gebruikt tegen bacteriën die ongevoelig zijn voor andere antibiotica en bij mensen die overgevoelig zijn voor penicillines. Voorbeelden zijn azitromycine, claritromycine en erytromycine.
• Cefalosporine-antibiotica zoals cefaclor, ceftibuten en cefuroxim.
• Clindamycine wordt alleen gebruikt tegen bacteriën die ongevoelig zijn voor andere antibiotica en bij mensen die overgevoelig zijn voor penicillines.

Dupilumab
Artsen schrijven dupilumab voor bij langdurige neusbijholtenontsteking met bultje(s) in de neus (neuspoliep) als operatie of andere medicijnen onvoldoende helpen. Dupilumab remt eitwitten die betrokken zijn bij ontstekingen. Hierdoor verminderen de klachten. Dit merkt u meestal na paar weken.

Levomenthol
Het inademen van levomenthol geeft gevoelsmatig ‘meer lucht’, vanwege de frisse, sterke geur. Het geeft een koud gevoel in de luchtwegen.

Mepolizumab
Artsen schrijven mepolizumab voor bij langdurige neusbijholtenontsteking met bultje(s) in de neus (neuspoliep) als operatie of andere medicijnen onvoldoende helpen. Mepolizumab remt eitwitten die betrokken zijn bij ontstekingen. Hierdoor worden de klachten minder. Dit merkt u meestal na paar weken.