Inhoud

• Wat is lupus erythematodes (le)?
• Kan ik er zelf iets tegen doen?
• Wat kan de apotheker voor mij doen?
• In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?
• Welke medicijnen worden gebruikt bij

Lupus Erythematodes (LE)

Wat is lupus erythematodes (le)?

Lupus erythematodes (LE) is een auto-immuunziekte. De oorzaak is onbekend. Bij een auto-immuunziekte richt het afweersysteem zich tegen uw eigen lichaam. Dit veroorzaakt ontstekingen, bij LE meestal in de huid en de gewrichten, maar ook in organen zoals de nieren, het zenuwstelsel, het hart, de longen en de bloedvaten. Kenmerkend voor LE is een vlindervormige, rode huidafwijking in het gezicht.

Er zijn twee vormen van LE:

• Bij de ene vorm treden huidafwijkingen op de voorgrond (huid-LE, cutane LE ofwel CLE).
• Bij de andere vorm zijn de verschijnselen meer algemeen (systemische LE ofwel SLE). Deze vorm (SLE) kan gepaard gaan met ontstekingen in verschillende organen. Ook zijn er vaak algemene verschijnselen zoals moeheid, gebrek aan energie, koorts en gewichtsverlies.

Het beloop van de ziekte is grillig en onvoorspelbaar. Wel zijn er aanwijzingen dat omgevingsfactoren (bijvoorbeeld zonlicht) en infecties een negatieve invloed hebben op de ziekte. LE komt bij vrouwen veel vaker voor dan bij mannen. De eerste verschijnselen openbaren zich meestal tussen 20 en 40 jaar.

Kan ik er zelf iets tegen doen?

Bij huidafwijkingen is het verstandig om direct zonlicht te vermijden. Smeer u zich goed in met een crème met hoge beschermingsfactor.

Maak daarom ook geen gebruik van de zonnebank.

Stoppen met roken kan de ziekte en het effect van medicijnen gunstig beïnvloeden.

Bij ontstoken of pijnlijke gewrichten is het verstandig om in beweging te blijven en de conditie op peil te houden.

Wat kan de apotheker voor mij doen?

Uw apotheker zorgt ervoor dat u uw medicijnen goed en veilig kunt gebruiken. Het maakt niet uit of u een medicijn korte tijd of langdurig nodig heeft.

• Receptcontrole

De apotheker controleert elk recept. Bijvoorbeeld: is het juiste medicijn voorgeschreven en meegegeven, is de dosering goed, kan het medicijn samen met andere medicijnen die u gebruikt. Als het nodig is, overlegt uw apotheker met uw huisarts of specialist.

• Overzicht van uw medicijnen

Uw apotheker houdt bij welke medicijnen u gebruikt. U kunt in de apotheek altijd om een overzicht van uw medicijnen vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld meenemen als u uw specialist bezoekt, in het ziekenhuis wordt opgenomen of naar het buitenland gaat.

• Delen van informatie over uw medicijnen met andere zorgverleners

Uw apotheker, huisarts en het ziekenhuis kunnen informatie over uw medicijnen met elkaar delen als dat nodig is voor uw behandeling. Dit mag alleen als U daar toestemming voor geeft.

• Begeleiding bij nieuwe geneesmiddelen

Krijgt u een medicijn dat u in de afgelopen 12 maanden niet hebt gebruikt? Dan krijgt u extra uitleg over deze medicijnen.

• Ondersteuning als u uw medicijnen weleens vergeet in te nemen

De apotheker heeft daar hulpmiddelen voor. Als uw zorgverzekeraar toestemming geeft, kan uw apotheker uw medicijnen per dag en per tijdstip van inname in aparte zakjes voor u laten verpakken.

• Persoonlijk gesprek over uw medicijnen

Heeft u vragen over uw medicijnen, of problemen met het gebruik? Bijvoorbeeld moeite met slikken van medicijnen, openmaken van de verpakking, of last van een vervelende bijwerking? Vraag uw apotheker om een persoonlijk gesprek. Hij kijkt dan samen met u welke mogelijkheden er zijn om uw probleem te verhelpen.

• Medicatiebeoordeling

Uw apotheker en huisarts kunnen u uitnodigen voor een gesprek over uw medicijnen. Dit is mogelijk bij patiënten ouder dan 65 jaar die langdurig meer dan 5 medicijnen gebruiken. Samen met u bespreken ze of er verbetering mogelijk is. Als u bijvoorbeeld last hebt van bijwerkingen van een medicijn kan het soms vervangen worden door een ander medicijn.

• Zelfzorg

Bij de apotheek kunt u terecht voor advies over medicijnen die u zonder recept (= zelfzorgmedicijnen) kunt kopen, voor verbandmiddelen en cosmetica. De apotheek kan zelfzorgmedicijnen voor u opnemen in uw medicatiedossier. Dan kan de apotheker controleren of u ze veilig samen met uw receptmedicijnen kunt gebruiken.

• Bezorgservice

Bent u moeilijk ter been? Informeer bij uw apotheek of zij uw medicijnen bij u thuis kunnen bezorgen.

In welke gevallen kan ik beter naar de huisarts gaan?

Welke medicijnen worden gebruikt bij

Bijnierschorshormonen op de huid
Bijnierschorshormonen, ofwel corticosteroïden, remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties, vernauwen de bloedvaten en verminderen overmatige huidgroei. Hierdoor zullen roodheid, zwelling en jeuk van de huid verminderen. Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte.

• Sterk werkzame bijnierschorshormonen. Voorbeelden zijn betamethasonvaleraat, fluocinonide, fluticason en mometason.
• Zeer sterk werkzame bijnierschorshormonen worden voorgeschreven wanneer andere bijnierschorshormonen onvoldoende werken. Voorbeeld is clobetasol.

Bijnierschorshormonen om in te nemen en als injectie 
Bijnierschorhormonen, ofwel corticosteroïden, remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties. Deze medicijnen worden gebruikt in de vorm van een stootkuur bij plotselinge verergering van de aandoening. Een stootkuur is een behandeling van een paar dagen tot 2 weken.

Bijnierschorshormonen om in te nemen maken de aandoening niet beter, maar onderdrukken de ziekteverschijnselen, zodat uw lichaam zich makkelijker kan herstellen. Voorbeelden van bijnierschorshormonen om in te nemen zijn dexamethason, prednisolon en prednison.

Uw arts kan ook op de plaats van de huidontsteking het bijnierschorhormoon inspuiten. Het bijnierschorshormoon vermindert op die plek de overmatige huidgroei en remt de huidontsteking. Voorbeelden van bijnierschorshormonen als injectie zijn methylprednisolon en triamcinolonacetonide.

Chloroquine en hydroxychloroquine
Chloroquine en hydroxychloroquine remmen ook ontstekingen. Hoe de werking precies tot stand komt, is nog niet bekend. Meestal wordt tijdens een aanval een hoge dosering gebruikt gedurende zeven tot vijftien dagen. Daarna is een lagere dosering gedurende langere tijd voldoende om de verschijnselen voor een groot deel te onderdrukken. Voorbeelden zijn chloroquine en hydroxychloroquine.

Afweeronderdrukkende medicijnen
Afweeronderdrukkende medicijnen remmen de ontstekingsverschijnselen. Ze worden allen gebruikt als de bijnierschorshormonen alleen niet voldoende helpen. Ze worden dan meestal in combinatie met deze bijnierschorshormonen voorgeschreven. Voorbeelden zijn azathioprine en cyclofosfamide.

Sulfasalazine
Om de huidontstekingen tegen te gaan, schrijven artsen soms sulfasalazine voor. Sulfasalazine remt de ontstekingsverschijnselen. Hierdoor nemen de klachten af.